Transistor ngược là gì? Nguyên lý hoạt động của Transistor ngược

Ở bài viết trước, Học viện iT.vn đã chia sẻ tới các bạn Transistor thuận. Ngày hôm nay, HOCVIENIT.vn sẽ tiếp tục chia sẻ các kiến thức liên quan đến Transistor ngược (Hay còn được gọi là Transistor NPN).

Xem thêm: Transistor lưỡng cực là gì? Ưu và nhược điểm của transistor lưỡng cực

Transistor ngược là gì? Cấu tạo của Transistor ngược

Transistor NPN là một Transistor có 3 cực và được hoạt động như công tắc điện tử hoặc bộ khuếch đại. Nó cấu tạo từ nối ghép 1 bán dẫn điện dương giữa hai bán dẫn điện âm. Trong đó: 

– Lớp giữa được gọi là cực gốc và được ký hiệu là B (Base), tương ứng với P. Lớp bán dẫn B này rất mỏng và có nồng độ tạp chất thấp.

– Hai lớp bán dẫn bên ngoài B được ra thành một cực phát E (Emitter) và cực thu C (Collector).

Về mặt bạn chất thì C và E đều tương ứng với N nhưng chúng có sự khác biệt về kích thước, nồng độ khác nhau nên chúng ta không thể hoán đổi vị trí giữa chúng. Cụ thể, cực phát E được pha tạp chất vừa phải còn cực thu C được pha tạp chất nặng. Bạn có thể thấy ký hiệu Trasistor ngược ở hình ảnh bên dưới.

Với dòng điện trên Transistor ngược, nhìn hình ảnh ở trên ta thấy rằng: Dòng điện đi từ cực C, qua cực B và ra ở cực E.

Cách nhớ linh kiện Transistor

Nguyên lý hoạt động của Transistor ngược

Từ hình ảnh trên, ta có thể thấy:

Đầu tiên, nguồn một chiều U_CE cung cấp dòng điện vào cả hai cực C và E. Trong đó, cực dương của U_CE vào cực C và cực âm của U_CE vào cực E của Transistor. Đồng thời, nguồn một chiều U_BE cung cấp dòng điện đi qua công tắc và trở hạn dòng để tới cực B và cực E. Cực dương của U_BE vào cực B và cực âm của U_BE vào cực E của Transistor.

Nếu ta mở công tắc thì sẽ không có dòng điện chạy qua mối C – E mặc dù hai cực C và E đều đã được cấp điện (Lúc này dòng I_C = 0).

Nếu ta đóng công tắc thì mỗi P – N sẽ phân cực thuận. Điều này có nghĩa rằng xuất hiện một dòng điện đi từ cực dương của U_BE qua công tắc, R hạn dòng và mối B – E tới cực âm của U_BE để tạo ra dòng I_B. Ngay lập tức khi I_B hình thành thì dòng I_C cũng được tạo ra và chạy qua mối C – E và làm đèn phát sáng. Dòng I_C mạnh hơn rất nhiều lần dòng I_B.

Từ đây, ta cũng có thể rút ra được công thức tính như sau:

I_C = I_E – I_B

I_C = β.I_B 

I_B = I_C/β

I_B là (Cường độ) dòng điện qua cực Base của Transistor.

I_C là (Cường độ) dòng điện qua cực Collector của Transistor.      

I_E là (Cường độ) dòng điện qua cực Emitter của Transistor.

β là hệ số khuếch đại của Transistor.

⇒ Cách đóng/ngắt mạch PNP: Dòng điện đi qua PNP là từ E sang C, nhưng dòng đi qua E và B tỉ lệ nghịch với nhau. Khi B đạt cực đại thì E có giá trị 0 ampe, còn khi E đạt cực đại thì B là 0 ampe.

Cách xác định chân của Transistor NPN

Để xác định chính xác chân của một transistor PNP, chúng ta sẽ sử dụng một VOM kim. Dưới đây là các bước thực hiện:

1. Xác định chân B

Ta sẽ đo điện trở giữa các cặp chân của transistor. Khi đó, chân B sẽ là chân mà khi đo với hai chân còn lại, kim của VOM dịch chuyển nhiều nhất trong cả hai lần đo. Nói cách khác, chân B là chân chung của hai phép đo có giá trị điện trở lớn nhất.

2. Xác định chân C và E

Trước tiên, bạn đặt VOM về thang đo Ohm (Ω) với thang đo thích hợp, thường là x100. Sau đó, bạn chọn một trong hai chân còn lại và giả định đó là chân C, chân còn lại là chân E.

Bạn đưa que đen của VOM chạm vào chân C (giả định), que đỏ chạm vào chân E (giả định). Sau đó, chạm nhẹ que đen vào chân B. Nếu kim của VOM dịch chuyển nhiều hơn so với ban đầu, giả định của bạn là đúng. Ngược lại, hãy đổi vị trí của hai que đo và lặp lại quá trình.

Trên đây là chia sẻ của Học viện iT về Transistor ngược. Hy vọng những kiến thức này có thể giúp ích cho bạn trong quá trình học tập và làm việc. Nếu có bất cứ thắc mắc nào thì hãy để lại bình luận ngay dưới bài viết này hoặc inbox trực tiếp cho Học viện iT để được giải đáp tốt nhất. Chúc bạn thành công!

Xem thêm: Tổng hợp kiến thức cơ bản về Transistor – Điện tử cơ bản

Mọi chi tiết xin vui lòng liên hệ:
CÔNG TY CỔ PHẦN HỌC VIỆN IT
MST: 0108733789
Hotline: 0981 223 001
Facebook: www.fb.com/hocvienit
Đăng ký kênh Youtube để theo dõi các bài học của Huấn luyện viên tốt nhất: http://bit.ly/Youtube_HOCVIENiT
Hệ thống cơ sở đào tạo: https://hocvienit.vn/lien-he/
Học viện IT.vn – Truyền nghề thực tế cùng bạn đến thành công!