Hướng dẫn vệ sinh PC máy tính để bàn từ A-Z

Vệ sinh máy tính để bàn là kỹ năng cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng trong quy trình bảo dưỡng tổng thể mà mọi người thợ đều cần nắm vững. Trong bài viết này, các chuyên gia của chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết cho bạn – những kỹ thuật viên mới vào nghề và những ai đam mê công nghệ – cách vệ sinh PC một cách chuẩn xác, đảm bảo hiệu suất tối ưu và kéo dài tuổi thọ cho thiết bị.

1. Chuẩn bị dụng cụ

Trước khi vệ sinh PC, hãy đảm bảo bạn có đầy đủ đồ nghề cần thiết như sau:

• Tua vít 4 cạnh hoặc loại 6 cạnh tùy case.
• Bình khí nén chuyên dụng hoặc bóng thổi khí.
• Vải lau chuyên dụng
• Cọ mềm hoặc bàn chải đánh răng.
• Tăm bông.
• Cục tẩy.
• Cồn Isopropyl nồng độ 70% – 99%.
• Khay/Hộp chia ngăn có nắp để phân loại và cất giữ ốc vít theo từng vị trí tháo ra.

Tất cả các dụng cụ trên đã có sẵn trong bộ tool sửa chữa máy tính được phát MIỄN PHÍ cho học viên khi mới nhập học.

2. Quy trình vệ sinh PC chuẩn xác

Điều đầu tiên và cũng là quan trọng nhất đó là bạn cần tắt hoàn toàn PC, rút dây nguồn và tháo tất cả các cáp kết nối (HDMI, USB, LAN, Audio…) để đảm bảo an toàn trong quá trình vệ sinh.

Sau đó, bạn hãy dành chút thời gian quan sát tổng thể máy, các cổng kết nối, quạt tản nhiệt để đánh giá mức độ bám bụi và ghi nhận bất kỳ dấu hiệu hư hại nào (nếu có).

Bước 1: Vệ sinh màn hình PC

Bạn cần dùng vải mềm, thấm một lượng vừa phải dung dịch chuyên dùng để lau màn hình. Tuyệt đối không xịt hay đổ dung dịch trực tiếp lên màn hình. 

Bạn dùng một tay đỡ phía sau màn hình và tay kia lau nhẹ nhàng theo một chiều hoặc hình tròn nhỏ, thật cẩn thận để tránh làm trầy xước. Đối với bụi bẩn ở các góc hoặc viền màn hình, bạn có thể dùng tăm bông khô để loại bỏ.

Bước 2: Vệ sinh bàn phím

Bạn hãy dùng cọ mềm hoặc bàn chải nhỏ quét sạch bụi bẩn trên bề mặt phím và ở các kẽ hở. Bạn có thể dốc ngược bàn phím và lắc nhẹ để các mảnh vụn rơi ra, sau đó dùng bình khí nén để thổi sạch bụi dưới các keycap.

Cuối cùng, bạn dùng tăm bông hoặc vải mềm thấm một chút cồn để lau sạch bề mặt từng phím và các khe nhỏ. 

Lưu ý: Tránh để dung dịch chảy vào bên dưới các phím.

Bước 3: Vệ sinh các linh kiện bên trong case 

Tiếp theo, bạn sử dụng tua vít để tháo các ốc vít giữ tấm vỏ bên (thường là mặt bên trái khi nhìn từ phía trước). Một số case hiện đại có thể dùng chốt hoặc lẫy, chỉ cần ấn và kéo.

Lưu ý: Bạn nên đặt các ốc vít vào khay chia ngăn theo từng vị trí cụ thể (ví dụ: ốc vỏ, ốc nguồn, ốc ổ cứng) để tránh nhầm lẫn về kích thước và vị trí khi lắp lại.

Tiếp đến, bạn hãy tháo hết các dây kết nối giữa các linh kiện, bao gồm cả dây nguồn.

Sau đó, bạn cẩn thận tháo các thiết bị như RAM, card màn hình và tản nhiệt của CPU ra theo đúng các khớp của chúng.

Với các chân tiếp xúc của thanh RAM, bạn có thể dùng một cục tẩy mềm để chà nhẹ nhàng nhằm loại bỏ bụi bẩn và lớp oxy hóa bám trên bề mặt tiếp xúc. Sau đó, dùng bình khí nén hoặc bóng thổi khí để làm sạch bụi trên bề mặt linh kiện, đặc biệt là ở các khe cắm như RAM và các khe PCI trên mainboard.

Xem thêm: Hướng dẫn vệ sinh RAM

Bạn dùng tăm bông thấm cồn Isopropyl (IPA) và lau sạch sẽ từ các chân tiếp xúc của RAM, khe PCI cho đến bề mặt mainboard. Nhớ chỉ thấm vừa đủ, tránh để cồn chảy lan ra các linh kiện khác nhé!

Với các linh kiện khác, bạn dùng bình khí nén thổi sạch bụi trên toàn bộ các linh kiện bên trong case. Lưu ý rằng, bạn cần luôn giữ bình khí nén thẳng đứng và không xịt quá gần để tránh làm hỏng linh kiện hoặc gây ngưng tụ hơi nước.

Bước 4: Vệ sinh hệ thống tản nhiệt & thông gió

Bạn dùng vải lau nhúng vào cồn isopropyl để tẩy sạch bụi bám trên cánh quạt và các lá tản nhiệt của CPU, GPU và quạt case. Đồng thời, bạn dùng bàn chải mềm để quét các mảng bụi cứng đầu.

Nếu CPU bị quá nhiệt hoặc đã lâu chưa được bảo dưỡng, hãy tháo cụm tản nhiệt ra để làm sạch kỹ hơn và thay keo tản nhiệt mới. 

Bước 5: Vệ sinh vỏ Case máy tính

Sau khi các linh kiện đã được vệ sinh sạch sẽ, lắp lại chúng vào vị trí ban đầu và đóng vỏ case. Cuối cùng, bạn dùng khăn vải mềm thấm một ít cồn Isopropyl để lau sạch bụi bẩn, dấu vân tay và các vết bẩn bám trên bề mặt vỏ case. Lau khô lại bằng khăn sạch.

Ngoài ra, bạn cũng nên  dùng khí nén hoặc tăm bông để làm sạch bụi trong tất cả các cổng USB, HDMI, Audio, LAN… trên cả PC.

Câu hỏi thường gặp khi vệ sinh PC

1. Tần suất vệ sinh PC bao lâu một lần là hợp lý?

Tần suất vệ sinh PC phụ thuộc vào môi trường sử dụng. Trong môi trường nhiều bụi (Ví dụ: gần đường, có thú cưng), nên vệ sinh ít nhất 3-6 tháng một lần. Trong môi trường sạch hơn, 6-12 tháng một lần là đủ. 

2. Có nên dùng máy hút bụi để vệ sinh PC không?

Không nên sử dụng máy hút bụi thông thường để vệ sinh bên trong PC. Máy hút bụi có thể tạo ra tĩnh điện, gây hỏng hóc các linh kiện điện tử nhạy cảm. Ngoài ra, lực hút mạnh có thể vô tình hút và làm hỏng các chi tiết nhỏ. Bình khí nén chuyên dụng hoặc bóng thổi khí là lựa chọn an toàn và hiệu quả hơn nhiều.

3. Có thể dùng cồn y tế thay cho cồn Isopropyl không?

Không khuyến khích sử dụng cồn y tế (Ethanol) thay cho cồn Isopropyl (IPA). Cồn y tế thường chứa nước và các tạp chất khác có thể để lại cặn hoặc gây ăn mòn linh kiện điện tử về lâu dài. Cồn Isopropyl, đặc biệt là loại có nồng độ từ 70% trở lên, bay hơi nhanh và không để lại cặn, rất an toàn cho các thiết bị điện tử.

4. Vệ sinh PC có làm mất bảo hành không?

Việc tháo vỏ case và vệ sinh cơ bản thường không làm mất bảo hành của các hãng sản xuất PC lớn, miễn là bạn không làm hỏng linh kiện trong quá trình thực hiện. 

Nắm vững kỹ năng vệ sinh PC là bước đệm vững chắc trên con đường trở thành một kỹ thuật viên sửa chữa máy tính chuyên nghiệp. Hãy bắt đầu thực hành ngay hôm nay! Nếu có bất cứ thắc mắc nào thì hãy inbox trực tiếp để các giảng viên tại Học viện iT giải đáp chi tiết nhé.